نمونه سوال سیوطی 2 پایه دوم (2)
بسمه تعالی
نحو 3 ( نمونه سوال سیوطی 2)
1 – گزینه صحیح درمورد جمله «اسکن ربها الدار» کدام است؟(1)
الف) غلط است چون «الدار» که فاعل در معنی درآخرآمده است.
ب) غلط است چون ضمیر «ها» به متاخر لفظا ورتبتا برگشته است.
ج) صحیح است چون ضمیر «ها» به متقدم رتبتا برگشته است.
د) صحیح است چون «ربها» که فاعل در معناست مقدم شده است.
*** 2– واختیر نصب قبل فعل ذی طلب و بعد ما ایلاءه الفعل غلب
و بعد عاطف بلا فصل علی معمول فعل مستقر اولا
شعر فوق را توضیح داده برای یکی اقسام مثال ذکر کنید؟(2)
*** 3 – وسو فی ذا الباب وصفا ذا عمل بالفعل ان لم یک مانع حصل
کلام مصنف مربوط به باب اشتغال است، بیان کنید که قیود : «وصف»، «ذا عمل» و «لم یک مانع»، چه مواردی را ازباب اشتغال اخراج می کند؟(5/1)
*** 4 - وحذف فضله اجز ان لم یضر کحذف ماسیق جوابا او حصر
ویحذف الناصبها ان علما و قد یکون حذفه ملتزما
الف – سه غرض که باعث حذف مفعول می شودرا نام ببرید؟(5/1)
ب – مراد از «کحذف ماسیق جوابا» چیست؟ با مثال توضیح دهید.(1)
ج – دو نمونه برای حذف جوازی ناصب و دو نمونه برای حذف الزامی آن ذکر کنید؟(2)
5 – باب اشتغال را تعریف کرده، حالات اعرابی که در «مشغول عنه» تصور می شود را بیان کنید ؟(2)
6– دو علامت برای فعل متعدی نام ببرید؟(همراه با مثال)(2)
7 – چهار مورد از علامات فعل لازم را نام ببرید؟ (2)
8 – سه راه متعدی کردن فعل لازم را نام ببرید؟(5/1)
9- مراد نحویون از باب تنازع را با مثال بیان کرده و بنویسید که هنگام تنازع چه باید کرد؟(2)
10 – انواع مفعول مطلق را نام ببرید؟(5/1)
بسم الله الرحمن الرحیم
1 - فرق مصدر با فعل در چیست؟
2 – عامل در مفعول مطلق چند چیزمی تواند باشد؟
3 - چه چیزهایی می تواند نائب از مفعول مطلق شود؟ چهار موردنام ببرید؟
4 – مفعول مطلق تاکیدی فقط مفرد می آید بر خلاف نوعی وعددی که تثنیه وجمع هم می آید؟ (تستی)
5 - سیرا سریعا و قدوما مبارکا چه نقشی دارند؟
6 – مواردی که عامل مفعول مطلق وجوبا حذف می شود نام ببرید؟ (چهار مورد)
1 – کدام جمله ها صحیح و کدام یک غلط است.(2)
الف) مفعول مطلق تاکیدی همیشه مفرد می آید.
ب) عامل مفعول مطلق تاکیدی حذف نمی شود.
ج) یوم در جمله « یوم الجمعه مبارک» مفعول فیه است.
د) مجلس در جلست مجلس زید منصوب است بنا بر مفعول مطلق بودن.
2 – نقش سیرا سریعا که در جواب ای سیر سرت گفته می شود چیست و عامل آن را معین کنید.(2)
3 – در چه مواردی حذف کردن عامل مفعول مطلق واجب است؟ چهارمورد (2)
**** ینصب مفعولا له المصدر ان ابان تعلیلا کجد شکرا و دن
و هو بما یعمل فیه متحد وقتا وفاعلا وان شرط فقد
فاجرره باللام و لیس یمتنع مع الشروط کلزهد ذا قنع
4 – مفعول له را تعریف کنید و نام های دیگر آنرا بنویسید(2)
5 – بیت دوم وسوم را توضیح دهید(2)
**** الظرف وقت او مکان ضمنا فی بالطراد کهنا امکث ازمنا
فانصبه بالواقع فیه مظهرا کان والا فانوه مقدرا
و کل وقت قابل ذاک وما یقبله المکان الا مبهما
نحو الجهات و المقادیر وما صیغ من الفعل کمرمی من رمی
6 – مفعول فیه را تعریف کنید(2)
7 – عامل در مفعول فیه چه چیزهایی است و یک مثال برای جایی که عامل مقدر است بنویسید.(2)
8 - بیت سوم و چهارم را توضیح دهید(2)
9 – ظرف مکان مبهم چیست دو موردنام ببرید.(2)
10 – ظرف متصرف را تعریف کرده برای آن دو مثال ذکر کنید؟ (2)
11 – ظرف غیر متصرف را تعریف کرده دو مثال برای آن ذکر کنید.(2)
**** مااستثنت الا مع تمام ینتصب وبعد نفی او کنفی انتخب
اتباع مااتصل وانصب ماانقطع و عن تمیم فیه ابدال وقع
و ان یفرغ سابق الا لما بعد یکن کما لو الا عدما
12 – استثناءتام، مفرغ،منقطع و متصل را تعریف کنید(2)
13 – حکم استثنای تام موجب، منفی و استثناء مفرغ را بیان کنید.(2)
14 – حکم استثنای های مکرر را از نظر اعراب بیان کنید(2)
15 – حکم ستثناهای مکرر را از نظر معنا بیان کنید(2)
16 – حکم غیر را از نظر اعراب بیان کرده دو مورد دیگر که حکم غیر را دارند بیان کنید
بسم الله الرحمن الرحیم
*** و کونه منتقلا مشتقا، ای وصفا غیر ثابت هو الذی یغلب وجوده فی کلامهم، لکن لیس مستحقّا فیاتی لازما بان کان موکِّدا نحو "یوم ابعث حیّا "، او دلّ عامله علی تجدّد ذات صاحبه نحو خلق الله الزرافه یدیها اطول من رجلیها. و یاتی جامدا لکن یکثر جموده فی السّعر و فی مبدی تأوّل بالمشتق بلا تکلّف بان یدلّ علی مفاعله او تشبیه او ترتیب ، « کبعه مدّاً بکذا » و « بعه یداً بید » و « کرّ زید اسداً » و الدّال علی الترتیب نحو « تعلّم الحساب باباً باباً »
1 – دو شرط از شرایط حال را که در عبارت فوق آمده است نام ببرید و توضیح دهید؟(2)
2 – مراد از فیاتی لازما چیست و دو مثالی که برای آن آورده شده را بنویسید؟(2)
3 – دو مورد از مواردی که حال جامد می آید بامثال بنویسد؟(2)
4 – حال را در جملات مشخس شده تعیین کنید و بنویسید تأویل به چه کلمه ای می روند؟ (2)
*** و لم ینکّر غالبا ذو الحال ان لم یتاخّر او یخصّص او یبن
من بعد نفی او مضاهیه کلا یبغ امرؤ علی امرئ مستسهلا
5 – چهار موردی را که حال نکره می آید و در شعر فوق به آن اشاره شده است، نام ببرید؟(2)
**** و الحال إن یُنصب بفعل صرّفا او صفه اشبهت المصرفا فجائز تقدیمه علی ناصبه ما لم یعارضه معارض، من کون عامله صله ل«ال» او لحرف مصدری او مقرونا بلام القسم او لام الابتداء او کونه جمله مع الواو.
6 - چهارمورد از موانع تقدیم حال بر عاملش را نام ببرید؟ (2)
*** اسم بمعنی من مبین نکره ینصب تمییزا بما قد فسره
کشبر ارضا و قفیز برا و منوین عسلا و تمرا
7 – با توجه به بیت فوق، تمییز را تعریف کنید وبنویسید عامل آن چیست؟(2)
8 - اسم مبهمی که تمیز آن را تفسیر می کند چهار مورد است، آنها را نام ببرید؟(2)
*** بعّض و بیّن وابتدئ فی الامکنه بمن و قد تاتی لبدء الازمنه
و زید فی نفی و شبهه فجر نکره کما لباغ من مفر
9 – چهار معنا برای من که درشعر فوق بهآن اشاره شده را بنویسید؟(2)
**** واللام للملک وشبهه و فی تعدیه ایضا وتعلیل قفی
و زید والظرفیه استبن بباء و فی وقد یبینان السببا
بالبا استعن و عد عوض الصق و مثل مع ومن وعن بها انطق
10 – دو معنا برای حرف جر« ل» بنویسید و بگویید منظور از شبهه چیست؟(2)
11 – دو معنی «فی» که در شعر ذکر شده ودو معنی برای «ب» بنویسید؟(2)