علمی

بسم  الله الرّحمن الرّحیم

نمونه سوال نحو 3 (سیوطی 2)

**** بفعلِه المصدرَ ألحِق فی العمل ثم إنه لا یعمل مطلقا بل إن کان غیرَ مضمرٍ و لا محدودٍ و لا مجموعٍ وکان فعلٌ مع أن او ما المصدریه یحُلّ مَحلّه

1 - باتوجه به عبارت فوق شرایط اعمال مصدر را بیان کنید؟چهار مورد (2)

****  کفعله إسم فاعل فی العمل         إن کان عن مضیّه بمعزل

        و ولی استفهاماً أو حرف ندا         أونفیاً أو جا صفهً أو مسندا

2 - باتوجه به دو بیت فوق شرایطِ عملِ اسم فاعل را بیان کنید؟دو مورد(2)

**** وَأجرُر أو إنصِب تابعَ المفعول الذی إنخفض بإضافه إسم  الفاعل الیه، أما ألاول فبالحمل علی اللفظ، أما الثانی فبالحمل علی الموضع عند المصنف و بفعل مقدر عند سیبویه کمبتغی جاه و مالاً من نَهَض

3 – عبارت فوق را با مثالی که ذکر شده است، توضیح دهید؟

****   و فَعلهٌ لِمَرّهٍ کجَلسَه                و ِفعلَهٌ لِهَیئهٍ کجِلسَه

           فی غیر ذی الثلاث بالتّا المَرّه      و شذّ فیه هیئه کالخِمرَه

4 -  ابیات فوق را توضیح دهید؟

**** و ناب نقلاً أی سماعاً عنه أی وزن مفعولٍ ثلاثهَ أشیاء، أحدها ذو فعیل نحو فتاهٍ کحیل بمعنی مکحول و ثانیها فَعل کقَبض بمعنی مقبوض وثالثها فِعل کذِبح بمعنی مذبوح

5 - عبارت فوق را شرح دهید؟

****       وصوغها من لازمٍ لحاضرٍ       کطاهرِ القلب جمیلِ الظاهر

              وسبقُ ماتعمل فیه مُجتنب           وکونه ذا سببیهٍ وجب

6 – با استفاده از ابیات فوق چهار مورد از فرق های اسم فاعل و صفت مشبهه را بنویسید؟

****      و صغهما من ذی ثلاثٍ صُرّفا            قابلُ فضلٍ تمَّ غیرِ ذی إنتفا

               و غیرُ ذی وصفٍ یضاهی أشهلا        و غیرُ سالکٍ سبیلَ فُعِلا

               و أشدد أو أشدّ و شبههما              یَخلُفُ ما بعضَ الشروطِ عَدِما

               و مصدرُ العادمِ بعدُ یَنتَصب            و بعدَ أفعل جرُّه بالباء یجب

7 – چهار مورد از شرایط کلمه ای که از آن صیغه های تعجب ساخته می شود را نام ببرید؟(2)

8 – اگر کلمه ای شرایط ساخته شدن أفعل تفضیل را نداشته باشد چگونه ازآن افعل تفضیل ساخته می شود؟(2)

****   فِعلانِ غیرُ متصرفین        نعم وبئس رافعانِ إسمین

            مقارنَی أل أو مضافین لما            قارنها کنعم عقبی الکرما

             و یرفعانِ مضمراً یُفسّره            ممَیِّز کنعم قوما مَعشَرُه

9 – اشعار فوق را که خصوصیات نعم و بئس را بیان می کند توضیح دهید؟(2)

**** ویُذکرُ المخصوصُ بالمدحِ و الذّمِ بعدُ أی بعدَ نعمَ وبئس و فاعلِهما و هو إما مبتدأٌ خبرُه الجملهس قبلَه إو خبرُ إسم محذوفٍ لیس یَبدوا أی یظهر أبدا

10 - عبارت فوق را تشریح کنید؟(2)

11- آیه زیر را ترکیب کنید؟(2)

 

«و اتّقوا یوماً تُرجَعونَ فیه الی اللهِ»